„`html
Saab JA 37 Viggen
Saab JA 37 Viggen to szwedzki samolot myśliwsko-szturmowy zaprojektowany przez wytwórnię SAAB w 1964 roku i produkowany w latach 1970–1990 jako następca J 35 Draken. Samolot miał za zadanie umożliwić krótkie starty i lądowania (STOL) na polowych lotniskach, w sytuacji zniszczenia głównych baz lotniczych.
Historia
Prace nad projektowaniem samolotu rozpoczęto w latach 50. XX wieku, a prototyp oblatano 8 lutego 1967 roku. Viggen został zaprojektowany jako jednosilnikowy, naddźwiękowy myśliwiec, zdolny do operacji na niskich pułapach oraz do unikania uszkodzeń podczas lądowania na krótkich pasach.
Opis konstrukcji
Viggen ma konstrukcję półskorupową z duraluminium i płatami w układzie delta, co nadaje mu charakterystyczny wygląd. Samolot wyposażony jest w dwuprzepływowy silnik Volvo RM8B, który pozwala na osiągnięcie maksymalnej prędkości 2231 km/h. Innowacyjne rozwiązania obejmują m.in. podwozie w układzie tandem oraz możliwość łatwej obsługi i naprawy przez niewykwalifikowany personel.
Wersje samolotu Viggen
- AJ 37 – wersja myśliwsko-szturmowa, zdolna do przenoszenia różnych typów uzbrojenia, w tym bomb i pocisków rakietowych.
- SF 37 – wersja rozpoznawcza, wyposażona w kamery i systemy zbierające dane wywiadowcze.
- SH 37 – wersja do rozpoznania morskiego, posiadająca nowoczesny radar i systemy monitorowania.
- SK 37 – dwumiejscowa wersja szkoleniowa, ograniczona w zdolnościach bojowych.
- JA 37 – myśliwiec przechwytujący, z nowym silnikiem i uzbrojeniem strzeleckim.
Modyfikacje i unowocześnienia
W miarę upływu lat, samoloty Viggen były modyfikowane, aby dostosować je do nowoczesnych standardów. W latach 90. przeprowadzono program unowocześnienia AJS 37, który wprowadził nowe systemy awioniki oraz zdolność przenoszenia nowoczesnego uzbrojenia. Ostatecznie zmodernizowano 98 maszyn, co pozwoliło na dalsze ich wykorzystywanie do czasu wprowadzenia nowych samolotów Gripen.
Ostatnie lata służby
Ostatni lot bojowy Viggena miał miejsce 25 listopada 2005 roku. Dwie maszyny są nadal utrzymywane w stanie zdolnym do lotu, głównie w celach pokazowych.
Bibliografia
- Paul Jackson — SAAB 37 Viggen, World Air Power Journal, Volume 13 (1993)
- Robert Hewson — The Flygvapen’s New 'Thunderbolt’, World Air Power Journal, Volume 22 (1995)
„`
