Ormianie w Polsce
Ormianie są jedną z dziewięciu uznanych mniejszości narodowych w Polsce, stanowiąc część diasporzy ormiańskiej. Osiedlili się na terenie kraju w wyniku wielowiekowej tradycji osadnictwa i asymilacji.
Liczebność
Według Spisu Powszechnego z 2011 roku, w Polsce żyje około 4 tysięcy Ormian, w tym 670 to potomkowie tzw. „starej emigracji” z XI-XVII wieku. Po II wojnie światowej oraz po upadku ZSRR przybyli nowi imigranci, co wpłynęło na liczebność społeczności ormiańskiej.
W 2002 roku jedynie 262 Polaków zadeklarowało narodowość ormiańską, co było wynikiem braku możliwości wskazania więcej niż jednej narodowości. W 2011 roku, po wprowadzeniu opcji podwójnych deklaracji, liczba ta wzrosła do 3623.
Historia i kultura
- Ormianie osiedlili się głównie w południowo-wschodniej Polsce, przyczyniając się do lokalnej kultury i gospodarki.
- W okresie osadnictwa, Ormianie zajmowali się handlem, złotnictwem oraz produkcją dywanów.
- Wnieśli istotny wkład w polską kulturę, w tym w modę sarmacką i obyczaje szlacheckie.
Ormianie w polskim wojsku
Podczas obu wojen światowych Ormianie walczyli po stronie Polski, a ich duchowieństwo zostało niemal całkowicie zniszczone w czasie II wojny światowej.
Unia kościelna Ormian polskich
Ormianie w Polsce uczestniczyli w unii brzeskiej, a ich biskupstwo we Lwowie było zależne od patriarchatu eczmiadzyńskiego. Unia z Kościołem katolickim została wprowadzona w XVII wieku, choć spotkała się z oporem ze strony niektórych Ormian.
Dzieje Ormian polskich od XVII do XIX wieku
W XVIII i XIX wieku kościoły ormiańskie stawały się miejscami kultu dla Polaków, a język ormiański był coraz mniej używany. Ormianie zaczęli asymilować, przyjmując polskie nazwiska.
Ormianie w niepodległej Polsce
W XX wieku, ks. Józef Teodorowicz, arcybiskup lwowski, był znaczącą postacią wśród Ormian, a społeczność ormiańska w Polsce cieszyła się dużym szacunkiem.
Lata II wojny światowej
W czasie II wojny światowej społeczność ormiańska poniosła znaczne straty, zarówno z rąk Sowieckich, jak i hitlerowskich. Po wojnie wielu Ormian zostało przesiedlonych na Ziemie Odzyskane.
Po II wojnie światowej
Po wojnie Ormianie zaczęli organizować się w różnych miastach Polski, tworząc ośrodki kulturalne. W 2006 roku powstała Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, promująca kulturę ormiańską.
Duszpasterstwo Ormian
Obecnie istnieją trzy parafie ormiańskokatolickie w Polsce, z siedzibami w Gdańsku, Warszawie i Gliwicach, które prowadzą działalność duszpasterską i kulturalną.
Znani Polacy ormiańskiego pochodzenia
- Senator Łukasz Abgarowicz
- Malarz Teodor Axentowicz
- Muzyk Robert Amirian
- Poeta Zbigniew Herbert
Ormianie w Polsce mają bogatą historię, kulturę i tradycję, a ich wkład w życie społeczne i kulturalne kraju jest niezaprzeczalny.
