Harmonika szklana
Harmonika szklana to instrument muzyczny z grupy idiofonów pocieranych, charakteryzujący się podłużną, najczęściej drewnianą skrzynią na czterech nogach. Wewnątrz znajduje się kilkadziesiąt szklanych talerzy, znanych jako klosze, które stanowią zestaw wibratorów różniących się wielkością i strojonych chromatycznie. Mechanizm napędzany pedałem wprawia je w ruch obrotowy, a dotknięcie wilgotnym palcem powoduje ich drganie, generując dźwięki o różnej częstotliwości.
Historia harmoniki szklanej
Instrument ten był szczególnie popularny w Niemczech i Austrii, a do Polski przybył w XVIII wieku. Ostateczną formę harmonika szklana uzyskała w 1762 roku dzięki Benjaminowi Franklinowi, który wprowadził szereg ulepszeń. W okresie przełomu XVIII i XIX wieku harmonika cieszyła się dużym zainteresowaniem, a dwa utwory na nią skomponował Wolfgang Amadeus Mozart:
- Adagio i rondo – KV 617
- Adagio C-dur KV 356 [617a]
W Polsce na harmonice szklanej koncertował Franciszek Lessel, znany pianista i kompozytor pierwszej połowy XIX wieku. Instrumentowi przypisywano różne legendy, w tym rzekome wywoływanie poronień oraz zaburzeń umysłowych, co przyczyniło się do jego spadku popularności w późniejszym okresie.
Współczesne odniesienia
Harmonika szklana pojawia się również w literaturze i muzyce. W III części Dziadów Adama Mickiewicza, postać Konrada porównuje swoje ręce do kręgów harmoniki szklanej. Ponadto, Camille Saint-Saëns wykorzystał ten instrument w cyklu Karnawał zwierząt, w utworze Akwarium.
