Osobowość schizoidalna
Osobowość schizoidalna to zaburzenie osobowości charakteryzujące się izolacją, brakiem silnych związków oraz wycofaniem się z emocjonalnych i społecznych interakcji. Osoby dotknięte tym zaburzeniem często unikają bliskości emocjonalnej, a ich komunikacja jest ograniczona, co prowadzi do poczucia chłodu i dystansu. Zwykle funkcjonują w samotności, a ich zainteresowania mogą obejmować świat fantazji.
Objawy
Objawy schizoidalnej osobowości najczęściej zaczynają się w dzieciństwie lub okresie dojrzewania. Osoby te mogą być narażone na ostracyzm, a ich wycofanie może prowadzić do trudności w nawiązywaniu relacji. Charakterystyczne cechy to:
- chłód emocjonalny i obojętność
- ograniczona zdolność wyrażania uczuć
- preferencja samotnictwa
- skupienie na introspekcji i fantazjowaniu
Diagnoza
Według kryteriów diagnostycznych ICD-10 i DSM-IV, osobowość schizoidalna jest diagnozowana na podstawie takich objawów jak:
- brak bliskich relacji
- niska aktywność społeczna
- obojętność wobec pochwał i krytyki
- chłód emocjonalny
- ograniczone zainteresowanie seksem
Zaburzenia współwystępujące
Osobowość schizoidalna często współwystępuje z innymi zaburzeniami, takimi jak osobowość unikająca, schizotypowa czy paranoiczna. Często pojawia się także aleksytymia i może występować w kontekście uzależnień.
Myśli samobójcze
Osoby z osobowością schizoidalną mogą doświadczać myśli samobójczych, jednak rzadko są one realizowane. Depresja może wystąpić, gdy wszystkie ich kontakty zostaną przerwane, ale ryzyko samobójstwa pozostaje niskie, gdy istnieje jakakolwiek forma relacji.
Leczenie
Osoby z osobowością schizoidalną rzadko poszukują leczenia, co utrudnia ocenę skuteczności terapii. Główne podejścia to:
- psychoterapia wspomagająca
- terapia farmakologiczna, w tym leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne
Rokowania
Osobowość schizoidalna jest zazwyczaj chroniczna i nieprzewidywalna bez leczenia. Badania sugerują związek między schizoidyzmem a chroniczną bezdomnością.
Historia badań
Termin „schizoidalny” został wprowadzony przez Eugena Bleulera w 1908 roku. W kolejnych latach prowadzone były badania dotyczące cech osobowości schizoidalnej, które przyczyniają się do współczesnego rozumienia tego zjawiska.
Przykłady w kulturze
Postacie schizoidalne często pojawiają się w literaturze i filmach, jak np. Ed Crane z filmu „Człowiek, którego nie było” czy Bartleby z powieści „Kopista Bartleby” Hermana Melville’a.
