Układ kostny ptaków
Układ kostny ptaków, zbudowany z tkanki kostnej i chrzęstnej, pełni kluczowe funkcje, takie jak ochrona narządów wewnętrznych, przyczep dla mięśni oraz nadawanie kształtu ciału. Dzięki specjalizacji szkieletu ptaki są przystosowane do lotu. Szkielet dzieli się na dwa główne elementy: szkielet osiowy oraz szkielet kończyn.
Szkielet osiowy
Szkielet osiowy składa się z czaszki, kręgosłupa, żeber oraz mostka.
Czaszka
Czaszka ptaków charakteryzuje się lekkością i brakiem zębów. Dzieli się na:
- Mózgoczaszka: obejmuje kości otaczające mózg i narządy zmysłów.
- Trzewioczaszka: tworzy kości otaczające drogi oddechowe.
Żuchwa składa się z kilku zrośniętych kości, a czaszka ma jeden kłykieć potyliczny łączący ją z kręgosłupem, co zapewnia swobodę ruchów.
Kręgosłup
Kręgosłup ptaków jest wyspecjalizowany, z liczbą kręgów w zależności od gatunku (od 39 do 63). Obejmuje:
- Odcinek szyjny (9-25 kręgów)
- Odcinek piersiowy (3-10 kręgów)
- Odcinek lędźwiowo-krzyżowy (zrośnięte kręgi)
- Pygostyl, na którym osadzone są sterówki.
Klatka piersiowa
Klatka piersiowa, zbudowana z kręgów piersiowych, żeber i mostka, jest wytrzymała na zgniecenia. Żebra rzekome nie łączą się z mostkiem. Wyrostki haczykowate na żebrach usztywniają klatkę piersiową.
Mostek
Mostek ptaków jest mocno wykształcony, a u gatunków latających wykształca się grzebień, który służy jako przyczep dla mięśni piersiowych.
Skrzydło
Skrzydło ptaka składa się z kości ramieniowej, łokciowej, promieniowej oraz kości palców, przystosowanych do lotu.
Kończyna miedniczna
Pas miednicowy, łączący nogi z szkieletu osiowym, składa się z kości biodrowej, łonowej i kulszowej. U samic kości łonowe są szerzej rozstawione, co ułatwia składanie jaj.
Tylna kończyna wolna
Tylna kończyna ptaka, przystosowana do chodzenia lub pływania, obejmuje kość udową, piszczelową i strzałkową oraz kości stopy, z palcami przeważnie w liczbie czterech.
