Wilkołak – Wilcza Góra
Wilkołak, znany również jako Wilcza Góra, to bazaltowy szczyt o wysokości 367 m n.p.m., położony na Pogórzu Kaczawskim, między Złotoryją, Jerzmanicami a Wilkowem. Jest pozostałością neogenowego wulkanu, a podczas eksploatacji kamieniołomu odsłonięto górnokredowe piaskowce w obrębie złoża bazanitu.
Geologia
Wilkołak to resztka komina wulkanicznego, którego aktywność miała miejsce około 15,5 miliona lat temu, w środkowym miocenie. Odsłonięte wyrobiska kamieniołomu ujawniają różne rodzaje skał wulkanicznych oraz piaskowców. Ciekawym zjawiskiem jest tzw. róża bazaltowa, układ słupów bazaltowych rozchodzących się gwiaździście.
U podnóża góry znajdują się pseudokrasowe jaskinie, takie jak Wilcza Jama i Niedźwiedzia Jama.
Rezerwat przyrody
W 1959 roku utworzono rezerwat o powierzchni 1,69 ha, który chroni zarówno unikalne formy geologiczne, jak i różnorodność biologiczną. W rezerwacie występują liczne gatunki roślin, w tym:
- paprotka zwyczajna
- zanokcice
- orlica pospolita
- zarośla krzewiaste (leszczyna, tarnina)
Kopalnia bazaltu
Na początku XX wieku rozpoczęto eksploatację bazanitu na zboczach Wilkołaka. Obecnie działa tam Kopalnia Bazaltu Wilcza Góra, która dostarcza surowców do budowy infrastruktury, m.in. w Warszawie. Eksploatacja spowodowała znaczne zniszczenia w obrębie góry, obniżając jej wysokość z 373 do 367 m n.p.m.
Kontrowersje
W celu ochrony rezerwatu pozostawiono 50-metrowy filar ochronny, który jednak został znacznie osłabiony przez działalność górniczą. W październiku 2013 roku ogłoszono plany dalszej eksploatacji, co wywołało kontrowersje wśród lokalnej społeczności. W sierpniu 2019 roku doszło do oberwania się części zbocza, co wstrzymało wydobycie.
Historia
W XIX wieku na szczycie Wilkołaka powstało schronisko, a w czasach niemieckich istniało tam lądowisko dla szybowców.
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7, red. Marek Staffa, I-BiS, Wrocław 2002
