Aleksandr Aleksandrowicz Błok (28 listopada 1880, Petersburg – 7 sierpnia 1921, Piotrogród) był wybitnym rosyjskim poetą-symbolistą, dramaturgiem oraz klasykiem literatury rosyjskiej. Uznawany jest za jednego z najważniejszych poetów XX wieku.
Życiorys
Błok pochodził z rodziny o silnych tradycjach akademickich. Jego ojciec był profesorem prawa, a matka, córka rektora Uniwersytetu w Petersburgu, miała wpływ na jego zainteresowania literackie. Już w dzieciństwie zaczął pisać wiersze, a w 1898 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Petersburskim. Po ukończeniu filologii w 1906 roku ożenił się z Lubow Mendelejewą.
W czasie I wojny światowej Błok służył jako podoficer, a po rewolucji w 1917 roku został naczelnym redaktorem literackich protokołów Nadzwyczajnej Komisji Śledczej. W swojej twórczości łączył poszukiwanie harmonii z krytyką współczesności, rozwijając wiersz toniczny i wprowadzając system powtórzeń.
Fascynacje artystyczne
Błok był zafascynowany malarstwem prerafaelickim, szczególnie dziełami Fra Angelico i Giovanni Belliniego. W jego twórczości pojawia się kobiecość jako symbol harmonii, co najlepiej ilustruje utwór Przepiękna Pani. Muzyka, w tym kompozycje Modesta Musorgskiego, oraz romanse cygańskie miały istotny wpływ na jego lirykę.
Wybrana twórczość
Poematy
- Odwet (1910)
- Ogród słowiczy (1915)
- Dwunastu (1918)
- Scytowie (1918)
Zbiory wierszy
- Ante lucem (1898–1900)
- Wiersze o Przepięknej Pani (1901–1902)
- Miasto (1904–1908)
- Pęcherze ziemi (1904–1905)
- Nocny fiołek (1906)
- Śnieżna maska (1907)
Dramaty liryczne
- Buda jarmarczna (1906)
- Nieznajoma (1907)
- Król na placu (1908)
- Róża i krzyż (1913)
Publicystyka
- O współczesnej sytuacji symbolizmu rosyjskiego (1910)
- Ostatnie dni caratu (1920)
- Inteligencja i rewolucja
Podsumowanie
Aleksandr Błok pozostawił trwały ślad w literaturze rosyjskiej, łącząc w swojej twórczości elementy liryki, dramatu oraz publicystyki, co czyni go jednym z kluczowych przedstawicieli epoki srebrnego wieku. Jego dzieła są nadal analizowane i cenione w kontekście kultury i sztuki XX wieku.
