Szafran spiski
Szafran spiski (Crocus scepusiensis) to gatunek rośliny z rodziny kosaćcowatych, występujący głównie w Karpatach Zachodnich.
Rozmieszczenie geograficzne
W Polsce szafran spiski można znaleźć przede wszystkim:
- Tatrach
- Wzniesieniu Gubałowskim
- Pilsko
- Wielka Racza (Beskid Żywiecki)
- Gorce
- Beskid Wyspowy
- Leskowiec (Beskid Mały)
Poza górami rośnie również w okolicach Bochni, Brzeska oraz w Kotlinie Sandomierskiej.
Charakterystyka
Roślina charakteryzuje się:
- 6 płatkami korony
- Jaskrawopomarańczowym słupkiem z 3 znamionami
- Owłosioną gardzielą kwiatu
- 3 dużymi, żółtymi pręcikami
- 3-komorową torebką z żółtawymi nasionami
Biologia i ekologia
Szafran spiski jest byliną, która kwitnie od marca do kwietnia. Jego długi kielich wyrasta bezpośrednio z ziemi, podczas gdy zalążnia znajduje się w glebie. W miarę dojrzewania nasion, szypułka kwiatu rośnie, co pozwala nasionom na wysunięcie się ponad glebę.
Wczesna wiosna to okres, gdy krokusy często kwitną w obliczu opadów śniegu. Niezapylone kwiaty zamykają się i rozwijają ponownie po stopnieniu śniegu, a czasami przebijają go dzięki wydzielanemu ciepłu. Po zapyleniu kwiaty mogą marnieć pod śniegiem, jednak zalążki w zalążni kontynuują rozwój, przekształcając się w nasiona.
Ochrona
Szafran spiski jest rośliną chronioną, co podkreśla jego znaczenie w ekosystemach górskich.