Płyta kompaktowa (CD)
Płyta kompaktowa (ang. Compact Disc) to nośnik danych w formie dysku optycznego, stworzony do przechowywania cyfrowych plików dźwiękowych. Wprowadzona przez Philips i Sony w latach 80. XX wieku, szybko zyskała popularność dzięki dużej pojemności w porównaniu do wcześniejszych nośników.
Historia
Pierwsze prototypy płyt CD zostały zaprezentowane w 1979 roku, a standard CD opublikowano w 1980 roku. Pierwsze komercyjnie wydane płyty CD pojawiły się w 1982 roku.
Podział płyt CD
Płyty CD dzielą się na:
- CD-Audio
- CD-R – jednorazowy zapis danych
- CD-RW – wielokrotne zapisywanie i kasowanie danych
Płyty CD-R i CD-RW
Płyty CD-R umożliwiają jednokrotny zapis danych poprzez wypalanie pitów na warstwie nośnej. W przypadku CD-RW możliwe jest kasowanie i ponowne zapisywanie danych dzięki zastosowaniu specjalnych materiałów, które zmieniają stan z amorficznego na krystaliczny przy odpowiednich temperaturach.
Cechy i pojemność płyt CD
Standardowa płyta CD ma pojemność 650 MB (74 minuty muzyki), ale dostępne są także wersje o większej pojemności. Płyta ma średnicę 120 mm i grubość 1,2 mm. Częstotliwość próbkowania dźwięku wynosi 44,1 kHz.
Trwałość
Żywotność płyt CD szacuje się na 50–100 lat, a głównym czynnikiem wpływającym na ich stan jest starzenie się materiałów.
Budowa nośnika i zapis danych
Płyty CD wykonane są z poliwęglanu z warstwą aluminium, a dane są zapisywane w postaci spiralnych ścieżek. Proces zapisu polega na kodowaniu informacji w standardzie „8-w-14”.
Technologia wytwarzania płyt CD
Proces produkcji płyt obejmuje kilka etapów:
- Premastering – tworzenie prototypu płyty.
- Glassmastering – tworzenie szklanego wzorca.
- Proces galwaniczny – wytwarzanie matryc do tłoczenia.
- Tłoczenie – formowanie płyt z poliwęglanu.
Napędy CD-ROM
Napędy CD-ROM różnią się prędkością odczytu, osiągając nawet 72x prędkość. Komunikują się z komputerem przez interfejs SCSI lub IDE.
Oznaczenia płyt audio CD
Płyty audio CD oznaczane są jako:
- AAD – nagranie i miksowanie analogowe, mastering cyfrowy.
- ADD – nagranie analogowe, miksowanie i mastering cyfrowy.
- DDD – nagranie, miksowanie i mastering cyfrowy.
Płyty CD pozostają ważnym nośnikiem danych, mimo postępu technologii i rozwoju nowych formatów.
