Empire

Empire, styl Cesarstwa – odmiana późnego klasycyzmu powstała we Francji w latach 1800–1815, występująca w modzie, architekturze, malarstwie i sztuce użytkowej podczas panowania Napoleona w Europie, zwłaszcza na terenach obecnej Polski (Księstwo Warszawskie) i w Rosji. W Niemczech i Austrii empire współistniał ze stylem Biedermeier. Styl wzorował się na sztuce starożytnej Grecji, Rzymu i Egiptu.

Ornamenty

Powtarzającymi się ornamentami były kompozycje litery „N”, inicjału Napoleona, w wieńcu laurowym, pszczoły, gwiazdy, orły cesarskie z festonami w dziobach oraz draperie z tkanin. Również często wykorzystywano motywy staroegipskie takie jak np. sfinksy i rzymskie kariatydy oraz płaskie pilastry o złoconych głowicach. Cesarzowa Józefina lubiła łabędzie i dlatego motyw tego ptaka był powszechnie wykorzystywany w zdobieniu porcelany, podłokietników, dywanów i draperii.

Sztuka użytkowa

Twórcami stylu empire byli francuscy architekci Charles Percier oraz Pierre François Louis Fontaine, którzy zaprojektowali meble i wystrój wnętrz dla cesarza. Wydali oni również „Palaise maisons et autres edifices de Rome moderne” (1802, Paryż) oraz „Residences des souverains” (1833, Paryż), w których to zawarli założenia stylu.
Przykładem zastosowania stylu empire są wnętrza pałacyku w Rueil-Malmaison, apartamenty cesarskie w Grand Trianon w Wersalu i w pałacu w Fontainebleau, do tej odmiany neoklasycyzmu należy też łuk triumfalny na Placu du Carrousel.

Architektura

]]
Architektura w stylu empire naśladowała elementy architektoniczne rzymskie, greckie i egipskie. Jej cechami charakterystycznymi są ścisła symetria, monumentalizm, surowość formy architektonicznej oraz liczne elementy dekoracyjne. Przykładami budynków są kościół de la Madeleine, , łuk triumfalny na Placu Karuzeli oraz Łuk Triumfalny na placu de Gaulle′a; przykładami wnętrz – wyposażenie zamku w Malmaison, pałacu w Luwrze, pałacu wersalskiego i rezydencji królewskiej w Fontainebleau oraz pałac Brunszwickich w Kołobrzegu.

Malarstwo

Malarstwo epoki napoleońskiej nawiązywało do triumfów cesarza i hołubiło jego zwycięstwa. Jacques-Louis David namalował cesarza na trzech obrazach: Koronacja Napoleona, Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku i Napoleon w swoim gabinecie. Napoleona i jego żonę malował również François Gérard a Antoine-Jean Gros był oficjalnym artystą armii napoleońskiej i świadkiem naocznym wielu bitew tego okresu. Malarzem cesarzowej był Jean-Baptiste Isabey.

Moda

Stroje w stylu empire również zaczerpnęły wiele z antyku. Moda damska podkreślała kobiecość i wdzięk. Długie suknie z dekoltem i pasem pod biustem szyto wykorzystując delikatne tkaniny. Zimowa odzież wykorzystywała również szale, peleryny i płaszcze. Moda męska tego okresu obejmowała frak, odkrywający kamizelkę oraz wysoko zapiętą koszulę z apaszką.