Jarząbek (Tetrastes bonasia)
Jarząbek, znany jako Tetrastes bonasia, to średniej wielkości ptak z rodziny kurowatych (Phasianidae), występujący w Eurazji. Gatunek ten nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka
Jarząbek ma 11-12 podgatunków, w tym:
- T. bonasia rhenanus – północno-wschodnia Francja, Luksemburg, Belgia
- T. bonasia styriacus – Alpy, południowa Polska do Węgier
- T. bonasia schiebeli – Półwysep Bałkański
- T. bonasia rupestris – wschodnie Niemcy, Czechy
- T. bonasia bonasia – zachodnia i południowa Skandynawia i środkowa Polska
- T. bonasia griseonota – północna Szwecja
- T. bonasia sibiricus – Syberia, północna Mongolia
- T. bonasia kolymensis – wschodnia Syberia
- T. bonasia amurensis – północno-wschodnie Chiny
- T. bonasia yamashinai – Sachalin
- T. bonasia vicinitas – Hokkaido
Występowanie
Jarząbek zamieszkuje lasy iglaste i mieszane Eurazji, od Pirenejów po Syberię. W Polsce jest nielicznym ptakiem lęgowym, szczególnie w górach i na wschodzie kraju. Często rzadko widoczny ze względu na skryty tryb życia, zimuje w Polsce. Jego liczebność jest zagrożona przez utratę siedlisk.
Charakterystyka
Jarząbek to najmniejszy europejski kurak leśny. Ma krępą sylwetkę, szary wierzch z czarno-brunatnym pręgowaniem, czarny dziób i białą plamę pod okiem. Wymiary średnie to:
- Długość ciała: 36-45 cm
- Rozpiętość skrzydeł: 50-62 cm
- Masa ciała: 375-475 g
Biotop
Preferuje gęste starodrzewy liściaste i mieszane, bogate w pokarm oraz z rozbudowanym podszytem. Spotykany w górskich stokach i dolinach potoków.
Okres lęgowy
Jarząbek odbywa tok wiosenny, podczas którego samiec stroszy pióra i wydaje głośne dźwięki. Gniazdo buduje na ziemi, ukryte pod roślinnością, a zniesienie składa się z 8-14 jasnobrązowych jaj. Wysiadywanie trwa 21-25 dni.
Pożywienie
Jarząbek żywi się pokarmem roślinnym, takimi jak nasiona, jagody, oraz bezkręgowcami w okresie letnim.
Status i ochrona
Jarząbek jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC) według IUCN. Liczebność populacji europejskiej jest oceniana jako stabilna, mimo że w krajach o intensywnym rolnictwie występuje spadek liczebności. W Polsce gatunek łowny, a jego populacja szacowana jest na 15-20 tysięcy par.
