„`html
Franciszek Józef I
Franciszek Józef I (ur. 18 sierpnia 1830, zm. 21 listopada 1916) był cesarzem Austrii i królem Węgier od 1848 roku do swojej śmierci. Był przedstawicielem domu habsbursko-lotaryńskiego.
Oficjalny tytuł
Po 1867 roku jego tytuł brzmiał:
Z Bożej Łaski cesarz Austrii,
apostolski król Węgier,
król Czech, Dalmacji, Chorwacji, Slawonii, Galicji, Lodomerii i Illyrii,
król Jerozolimy, etc.
Młodość (1830–1848)
Franciszek Józef był najstarszym synem arcyksięcia Franciszka Karola i Zofii Wittelsbach. Wychowywał się w pałacu Schönbrunn, gdzie odebrał staranne wykształcenie oraz przeszedł szkolenie wojskowe, stając się podporucznikiem w wieku 10 lat. 2 grudnia 1848 roku został proklamowany cesarzem Austrii.
W dobie Wiosny Ludów (1848–1852)
Jako cesarz stłumił rewolucje, w tym powstanie na Węgrzech z pomocą armii rosyjskiej. W 1851 roku wprowadził Patent sylwestrowy, który przywrócił absolutyzm.
Dwie pierwsze dekady (1852–1867)
W 1853 roku Franciszek Józef przeżył nieudany zamach. Wkrótce ożenił się z Elżbietą Bawarską (Sissi) i mieli czworo dzieci. Jego rządy charakteryzowały się reformami, jednak w 1866 roku Austria przegrała wojnę z Prusami, co uświadomiło potrzebę zmian.
Władca monarchii konstytucyjnej (1867–1889)
W 1867 roku, w wyniku porozumienia z Węgrami, powstały Austro-Węgry. Franciszek Józef został koronowany na „Apostolskiego Króla Węgier”. Jego rządy obejmowały okres neutralności w wojnie francusko-pruskiej oraz okupację Bośni i Hercegowiny.
Ostatnie lata (1889–1916)
W 1908 roku obchodził 60-lecie panowania. Po zamachu na Franciszka Ferdynanda w 1914 roku, Austria wypowiedziała wojnę Serbii, co zapoczątkowało I wojnę światową. Franciszek Józef zmarł 21 listopada 1916 roku i został pochowany w krypcie cesarskiej.
Ocena panowania
Jego panowanie przyniosło Austrii okres stabilności. Wiedeń stał się europejską metropolią, a cesarz cieszył się dużym poważaniem wśród obywateli.
Odznaczenia
- Wielki Mistrz Orderu Złotego Runa
- Wielki Mistrz Orderu Marii Teresy
- Wielki Mistrz Orderu Świętego Stefana
- Wielki Mistrz Orderu Leopolda
- Wielki Mistrz Orderu Korony Żelaznej
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy
Bibliografia
- Henryk Batowski, Rozpad Austro-Węgier
- Christian Dickinger, Franciszek Józef I
- Stanisław Grodziski, Franciszek Józef I
„`
