Wojny burskie
Wojny burskie to dwie konflikty zbrojne, które miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku w południowej Afryce. Dotyczyły one rywalizacji między Brytyjczykami a Burami, potomkami holenderskich osadników.
I wojna burska (1880–1881)
I wojna burska rozpoczęła się 16 grudnia 1880 roku, kiedy Brytyjczycy podjęli próbę aneksji burskich republik – Transwalu i Oranii. Burowie zdołali odeprzeć atak, a w wyniku zawarcia pokoju 23 marca 1881 roku, Wielka Brytania uznała niepodległość Transwalu, zachowując jedynie kontrolę nad polityką zagraniczną tego kraju.
W 1886 roku na tych terenach odkryto bogate złoża złota i diamentów, co przyciągnęło licznych osadników z Europy. W 1895 roku Brytyjska Kompania Południowoafrykańska podjęła nieudany atak na Burow, co doprowadziło do przygotowań Brytyjczyków do kolejnej wojny.
II wojna burska (1899–1902)
Druga wojna burska rozpoczęła się w 1899 roku. Mimo początkowych sukcesów Buków, do końca roku obie republiki zostały opanowane przez Brytyjczyków. Walki partyzanckie trwały jednak jeszcze przez dwa lata, wspierane przez dostawy uzbrojenia z Niemieckiej Afryki Południowo-Zachodniej oraz nadzieje na niemiecką interwencję.
Burowie wprowadzili nowatorskie metody walki, tworząc oddziały komandosów. Brytyjczycy, aby stłumić opór, utworzyli obozy koncentracyjne, w których internowano 117 tysięcy osób, z czego 28 tysięcy zmarło z powodu złych warunków.
Po wojnie, Burowie uzyskali szerokie samorządy, a w 1910 roku w ramach Związku Południowej Afryki zyskali znaczące pozycje w gospodarce, podlegając jednak Wielkiej Brytanii.
Publikacje w języku polskim
- Piotr Fiszka-Borzyszkowski: Wojna burska 1880–1881, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2012.
- Damian Fierla: Wojna burska 1899–1902, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2002.
- Michał Leśniewski: Wojna burska 1899–1902, Wydawnictwo Semper, Warszawa 2001.
Bibliografia
- Geo R. Duxbury: David and Goliath: The First War of Independence 1880–1881, Johannesburg, SA National Museum of Military History 1981.
