Sabelianizm w chrześcijaństwie
Sabelianizm, znany również jako późny modalizm, to doktryna monarchianistyczna, która rozwijała się w chrześcijaństwie między II a IV wiekiem. Jej nazwa pochodzi od założyciela, Sabeliusza, który negował istnienie hipostaz Trójcy Świętej.
Sabelianie wierzyli w jednego Boga Ojca, a Syn i Duch Święty postrzegani byli jako różne formy jego samowyrażania. Ta herezja znalazła swoje miejsce w północnej Afryce, Azji Mniejszej i Mezopotamii, a jej potępienie miało miejsce m.in. przez Dionizego z Aleksandrii oraz papieża Kaliksta I.
Historia Sabelianizmu
Sabeliusz przybył do Rzymu z Libii około 215 roku. Był świadomy krytyki wcześniejszego modalizmu, opartego na koncepcji patrypasjanistycznej, i starał się dostosować swoją doktrynę, aby bronić jej przed atakami zwolenników trynitaryzmu. Negując istnienie trzech osób w Trójcy, Sabeliusz przedstawiał Bóstwo jako monadę, która przejawia się w trzech aspektach:
- Substancja – Ojciec
- Myśl – Syn
- Wola – Duch Święty
Według Sabeliusza, Bóg jest jednością, Stwórcą, który ustanawia prawa. Jego koncepcja zakładała, że Bóg jako monada ma zdolność do rozszerzania się – Ojciec narodził się jako Syn, a następnie zstąpił na Ziemię jako Duch Święty.
Współczesne wpływy
Współczesny wpływ sabelianizmu można dostrzec w naukach o naturze Boga wśród wspólnot Zielonoświątkowców Jednościowych.
Bibliografia
- Religie świata. Encyklopedia, red. J. Rawicz i in., Kraków [s.a.].
