Ślepe wrota w architekturze staroegipskiej
Ślepe wrota to element architektoniczny starożytnego Egiptu, który pełnił ważną rolę w wystroju grobowców. Były to kamienne płyty przedstawiające fałszywe zamknięte drzwi, często dekorowane reliefami i rytualnymi inskrypcjami. Umieszczano je na czołowej ścianie grobowca (mastaby), a w grobach skalnych z okresu Nowego Państwa w rejonie Teb przedstawiano je w formie malowanej.
Ślepe wrota symbolizowały wejście do świata zmarłych oraz więź między żywymi a umarłymi. Dzięki nim dusza zmarłego, zwana ka, mogła opuszczać grób. Nad wrotami często znajdowała się stela z imieniem i wizerunkiem zmarłego, a także z wymienieniem jego godności i funkcji. Przed wrotami ustawiano stół ofiarny, na którym składano jedzenie dla duszy.
Kamienne imitacje wrotów umieszczano także we wnętrzu grobowców oraz w świątyniach kultu zmarłych faraonów. Istotnym elementem wrót były wyobrażenia Oczu Horusa, które miały zapewniać zmarłemu kontakt ze światem żywych oraz pełniły funkcję ochronną, odpędzając złe moce.
W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się cenny zabytek – ślepe wrota mastaby faraońskiego dostojnika Izi z VI dynastii (nr inw. 139944MNW). Oprócz tradycyjnych inskrypcji zawierających imię i tytulaturę zmarłego, na wrotach umieszczono także jego autobiografię, co czyni je jednym z najwcześniejszych znanych tekstów tego typu w egiptologii.
Kategorie
- Sztuka sepulkralna
- Starożytny Egipt
- Detale architektoniczne
- Motywy w architekturze
