Katarzy – Ruch Religijny
Katarzy, znani również jako albigensi, byli przedstawicielami dualistycznego ruchu religijnego, który istniał od XI do XIII wieku w południowej Francji i północnych Włoszech. Opierali się na przekonaniu, że świat materialny jest zły, a jego władcą jest zły Bóg, w przeciwieństwie do dobrego Boga świata duchowego. Katarzy głosili ideę ubóstwa, sprzeciwiając się hierarchii kościelnej oraz wojnom, a ich doktryna była bliska manicheizmowi.
Historia i Geneza
Ruch katarów miał swoje korzenie w religii bogomiłów, które powstały w Bułgarii i Macedonii. Wzrost popularności katarów był także wynikiem krytyki Kościoła katolickiego oraz złej sytuacji społecznej, a pierwsze wzmianki o nich pojawiły się w XII wieku. W 1167 roku odbył się ważny synod katarski, na którym zradykalizowano ich doktrynę.
Organizacja
Katarzy dzielili się na trzy kategorie: „słuchaczy”, „wyznawców” i „doskonałych”. Przejście między stopniami wiązało się z rytuałami, a „doskonali” przestrzegali surowych zasad ascezy, w tym codziennego postu i modlitwy. Ich życie charakteryzowało się prostotą, a duchowni odrzucali materializm.
Reakcja Kościoła
Katarzy budowali alternatywny system religijny, co wzbudzało wrogość Kościoła katolickiego. Na Soborze laterańskim III w 1179 roku potępiono ich jako heretyków, wprowadzając surowe kary dla tych, którzy wspierali katarów.
Krucjata przeciw albigensom
Na początku XIII wieku papiestwo zorganizowało krucjatę przeciwko albigensom, co doprowadziło do masowych rzezi i zniszczenia miast. Wojna trwała dwadzieścia lat i zakończyła się znacznymi stratami wśród ludności.
Doktryna katarska
Katarzy wierzyli w dualizm, gdzie świat materialny był stworzony przez złego Boga. Odrzucali sakramenty, w tym chrzest, i uważali Kościół za wytwór zła. Ich nauki zakładały reinkarnację oraz podział natury duszy na trzy części.
Życie i dieta
Katarzy prowadzili życie ascetyczne, odrzucając mięso i praktykując ścisły post. Uważali, że materia jest zła, co wpływało na ich dietę oraz sposób życia.
Poglądy polityczne i rola kobiet
Katarzy sprzeciwiali się ustrojowi feudalnemu i monarchii, a ich doktryna promowała równość kobiet i mężczyzn, co pozwalało kobietom pełnić rolę „doskonałych”.
Albigensi w kulturze
Temat katarów pojawia się także w literaturze, na przykład w eseju Zbigniewa Herberta „O albigensach, inkwizytorach i trubadurach”.
Katarzy pozostawili trwały ślad w historii, a ich ruch, mimo represji, zyskał wielu zwolenników i wpłynął na dalsze myślenie religijne i społeczne.
