„`html
Krążownik rakietowy
Krążownik rakietowy to klasa współczesnych dużych okrętów wojennych, które w XXI wieku są jedynymi przedstawicielami krążowników. Pojawiły się pod koniec lat 50. XX wieku, głównie w USA i ZSRR, w odpowiedzi na potrzeby obrony przeciwlotniczej i przeciwpodwodnej. Ich uzbrojenie obejmuje pociski rakietowe, w tym przeciwlotnicze i przeciwokrętowe, a także rakietotorpedy.
Charakterystyka ogólna
Pierwsze krążowniki rakietowe powstały z klasycznych krążowników i były wyposażone w wyrzutnie pocisków zamiast artylerii. Z czasem zyskały nowoczesne systemy uzbrojenia, w tym pociski średniego i dalekiego zasięgu, co umożliwiło skuteczną obronę strefową. Obecnie ich wyporność wynosi od około 10 do 25 tysięcy ton.
Ochrona
Krążowniki rakietowe nie mają klasycznego opancerzenia; w większości przypadków zastosowano jedynie lekkie opancerzenie dla kluczowych pomieszczeń. W latach 80. amerykańskie okręty zyskały dodatkową ochronę z kevlaru, a radzieckie jednostki były wyposażone w pancerz.
Zastosowanie
Krążowniki rakietowe były projektowane z myślą o konflikcie pełnoskalowym, jednak ich użycie ograniczało się do lokalnych wojen. Okręty amerykańskie brały udział w konfliktach, takich jak wojna w Wietnamie, gdzie skutecznie używano ich pocisków dalekiego zasięgu. Po rozpadzie ZSRR, rosyjskie krążowniki wciąż pełniły funkcje operacyjne, w tym w konflikcie z Ukrainą.
Nowo budowane krążowniki
Na przełomie lat 50. i 60. powstały pierwsze specjalistyczne krążowniki rakietowe, które zredukowały artylerię na rzecz nowoczesnego uzbrojenia rakietowego. W USA budowano m.in. krążowniki typu Ticonderoga, które stały się uniwersalnymi jednostkami zdolnymi do prowadzenia różnorodnych działań bojowych, w tym zwalczania okrętów podwodnych i atakowania celów naziemnych.
Krążowniki uderzeniowe i lotnicze
W ZSRR rozwijano krążowniki uzbrojone w ciężkie rakiety przeciwokrętowe, a także hybrydowe jednostki, które łączyły cechy krążowników i lotniskowców. Krążowniki takie jak projekt 1143 miały wyporność typową dla lotniskowców i były w stanie przenosić śmigłowce.
XXI wiek
Po zakończeniu zimnej wojny floty wojenne uległy redukcji. W USA wciąż służą krążowniki typu Ticonderoga, które były modernizowane, a w Rosji pozostały nieliczne jednostki. Nowoczesne projekty krążowników w USA zostały anulowane z powodów budżetowych, a nowe chińskie jednostki klasyfikowane są jako niszczyciele, mimo że odpowiadają krążownikom pod względem uzbrojenia i wielkości.
„`
