Cyrk lodowcowy
Cyrk lodowcowy, znany również jako kar lub kocioł lodowcowy, to półkuliste lub owalne zagłębienie otoczone stromymi stokami z trzech stron i ryglem skalnym z czwartej. Powstaje powyżej granicy wiecznego śniegu w wyniku erozyjnej działalności lodowca górskiego.
Dno cyrku lodowcowego może przyjmować różne formy, takie jak:
- przegłębione
- nachylone
- schodowe
- płaskie
Po ustąpieniu lodowca, cyrk lodowcowy często wypełnia jezioro cyrkowe. Jego kształt zazwyczaj przypomina misę.
Gromadzenie śniegu oraz powstawanie pól firnowych rozpoczyna się w formach takich jak:
- leje krasowe
- źródliskowe
- nisze osuwiskowe
- płaskie odcinki górnych części dolin
W miarę narastania ciśnienia, dolne warstwy śniegu przekształcają się w firn, a następnie w lód lodowcowy. Ciągły wzrost ciśnienia powoduje przesuwanie lodu w kierunku doliny, co prowadzi do erozji podłoża. Działalność ta przekształca dolinę, prowadząc do powstania cyrku lodowcowego.
W Polsce cyrki lodowcowe występują w Tatrach oraz Karkonoszach, natomiast mniej wyraźne nisze niwalne można znaleźć na Babiej Górze i Śnieżniku.
Bibliografia
Klimaszewski M.: Geomorfologia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
