Reklama
Dzisiaj jest 10 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł
Reklama
Reklama
Reklama

Pakt wileński

Pakt Wileński

Pakt Wileński to drugi układ zawarty 28 listopada 1561 roku pomiędzy arcybiskupem ryskim Wilhelmem Hohenzollernem, landmistrzem Gotthardem Kettlerem i stanami inflanckimi. Na mocy tego porozumienia Inflanty poddały się Zygmuntowi II Augustowi, królowi Polski i wielkiemu księciu litewskiemu. Księstwo Inflanckie zostało formalnie przyłączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego, z wyjątkiem Rygi, która odmówiła podpisania traktatu, żądając bezwarunkowego poddania się Polsce, uważając, że Litwa nie zapewni jej ochrony.

Reklama

Król Zygmunt August obiecał, że na najbliższym sejmie koronnym przeprowadzi formalne przyłączenie Inflant do Polski, zapewniając jednocześnie wolność wyznania oraz zachowanie dotychczasowych praw i prerogatyw. Namiestnikiem królewskim został Gotthard Kettler, który otrzymał Inflanty jako dziedziczne lenno. W wyniku paktu przeprowadzono sekularyzację zakonu kawalerów mieczowych, a Rygę i resztę Inflant włączono do Polski jako Księstwo Zadźwińskie formalnie od 1566 roku.

Pierwszy Pakt Wileński

Pierwszy Pakt Wileński został zawarty 31 sierpnia 1559 roku pomiędzy zakonem kawalerów mieczowych a Litwinami. Mistrz zakonu Gotthard Kettler oddał całe Inflanty pod ochronę Zygmunta Augusta, który zobowiązał się do obrony przed Moskwą oraz otrzymał rekompensatę za koszty wojny.

Reklama

W ramach porozumienia zakon oddał królowi południowo-wschodnią część kraju, obejmującą m.in. zamki Dyneburg, Lucyn, Rzeżycę, Zelburg i Bawsko, oraz prawa wykupu za 100 tys. złotych. Arcybiskup również odstąpił królowi zamki Marienhausen i Lenewarth z prawem wykupu za tę samą kwotę.

Sojusz miał na celu zabezpieczenie Liwoni przed zagrożeniem ze strony Moskwy. Mimo pomocy Mikołaja Radziwiłła, Kettler nie zdołał powstrzymać okupacji większości Liwonii przez wojska moskiewskie, co prowadziło do niezadowolenia z litewskiej pomocy. W wyniku tych wydarzeń biskup ozylijski Johannes V von Münchhausen sprzedał część terytorium królowi duńskiemu, a Rewel oddał się pod ochronę Szwecji.

Z powodu nieudolności Litwinów w obronie Inflant stany inflanckie, z Kettlerem, arcybiskupem Wilhelmem i miastem Rygą, zdecydowały się na zawarcie nowego paktu w 1561 roku, tym razem rozszerzonego o Koronę Królestwa Polskiego. Układ ten doprowadził do wybuchu północnej wojny siedmioletniej.

Reklama
Reklama