Kopia – Broń Drzewcowa w Średniowieczu
Kopia to broń drzewcowa, która wyewoluowała z włóczni. Była stosowana przez konnych wojowników, którzy atakowali przeciwników podczas szarży galopem. Jej popularność wzrosła w średniowieczu, szczególnie po wprowadzeniu strzemion i siodeł z wysokimi łękami. Kopia stała się charakterystycznym uzbrojeniem europejskich rycerzy.
Rodzaje Kopii
Kopie używane w turniejach różniły się od tych stosowanych w bitwach. W turniejach ich grot był tępo zakończony, aby zminimalizować ryzyko poważnych obrażeń. Celem było skruszenie kopii na tarczy lub zbroi rywala.
- Kopia turniejowa: zakończona tępo, nacinana dla łatwiejszego łamania.
- Kopia bojowa: używana w bitwach, miała ostro zakończony grot.
Ewolucja i Zanik Użycia
Kopia rozpowszechniła się w XII wieku i była używana do XVI wieku w Europie Zachodniej, a w Polsce do połowy XVIII wieku, kiedy to przekształciła się w lancę. Wraz z malejącym znaczeniem rycerstwa oraz wzrostem roli piechoty i broni palnej, kopia zaczęła znikać z pola bitwy. Turnieje jednak nadal były popularne, a wzięli w nich udział także przedstawiciele bogatego mieszczaństwa.
Charakterystyka Kopii
Kopia była bronią dającą jeźdźcowi dużą siłę uderzenia, lecz jednorazową, ponieważ łamała się przy trafieniu. Po pierwszej szarży rycerze często wracali po nowe kopie lub przechodzili do walki wręcz z mieczami. Długość kopii wynosiła do 4,5 m, z grubsza częścią stanowiącą przeciwwagę. Była kosztowna i wymagała odpowiednich technik walki z uwagi na swoją budowę.
Wpływ na Taktykę Walki
Od XIII wieku kopia czyniła piechotę bezbronną wobec szarży ciężkiego rycerstwa. Dopiero w XV wieku pojawienie się dobrze wyszkolonej piechoty najemnej, używającej długich pik, przyczyniło się do upadku tradycyjnych taktyk rycerskich.
Kopia Husarska
Kopia husarska, znana jako „drzewo”, była najdłuższą bronią drzewcową. W XVII-XVIII wieku ulepszono jej konstrukcję, wykonując ją z drewna osikowego. Osiągała długość 4,5–5,5 m, a czasami nawet 6,2 m. Była jedyną bronią kupowaną przez króla dla husarzy.
Zachowane Oryginały
Do dziś zachowało się pięć oryginalnych kopii husarskich, z których trzy znajdują się w Muzeum w Kórniku, jedna w Muzeum Ziemi Tarnowskiej, a jedna w zbrojowni na Wawelu.
Kopia husarska, choć w czasach saskich stała się bronią paradną, pozostaje symbolem potęgi I Rzeczypospolitej.
