Interferony: Wprowadzenie
Interferony (IFNs) to grupa białek wytwarzanych przez komórki organizmu w odpowiedzi na obecność patogenów, takich jak wirusy, bakterie czy komórki nowotworowe. Działają jako mediatorzy w układzie immunologicznym, uruchamiając mechanizmy obronne i komunikację między komórkami.
Podział interferonów
Interferony dzielą się na trzy główne grupy w zależności od receptorów, na które oddziałują:
- Interferony typu I: Działają na receptory IFN-α (IFNAR). Do tej grupy należą:
- IFN-α: produkowany przez leukocyty, stosowany jako lek antywirusowy i przeciwnowotworowy.
- IFN-β: produkowany przez fibroblasty, potencjalny lek przeciw stwardnieniu rozsianemu.
- IFN-κ: produkowany przez keratynocyty.
- IFN-λ: produkowany przez leukocyty.
- IFN-ω: produkowany przez leukocyty.
- Interferony typu II: Tylko jeden przedstawiciel:
- IFN-γ: pełni istotną rolę jako mediator odpowiedzi immunologicznej i aktywuje makrofagi.
- Interferony typu III: Działają na receptory IL10R2 oraz IFNLR1. Ich rola nie jest jeszcze w pełni zrozumiana.
Działanie interferonów
Interferony są skutecznymi środkami antywirusowymi oraz przeciwnowotworowymi. Kiedy komórka zainfekowana wirusem umiera, uwalnia nowe wirusy, które mogą infekować sąsiednie komórki. Zainfekowana komórka może jednak wydzielać interferon, co skłania pobliskie komórki do produkcji enzymu kinazy białkowej R (PKR), ograniczającego syntezę białek i aktywującego RNAzę L do degradacji wirusowego RNA. Działania te przyczyniają się do ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa.
Dodatkowo, interferony stymulują produkcję białek, zwanych ISG, które wspierają odpowiedź immunologiczną. Wzmacniają także aktywność białka p53, co przyczynia się do eliminacji zainfekowanych komórek oraz ochrania przed nowotworami.
Historia odkrycia interferonów
Interferony zostały odkryte w 1957 roku przez Alicka Isaacsa i Jeana Lindenmanna, którzy badali zjawisko interferencji wirusowej. Odkryli substancję wytwarzaną przez komórki łożyska kurzych embrionów, która przeciwdziałała rozwojowi infekcji wirusowej. Nazwa „interferon” pochodzi od angielskiego słowa „interfere”, co oznacza „przeciwdziałać”.
