Juan Luis Vives
Juan Luis Vives (1492-1540) był hiszpańskim humanistą i pedagogiem epoki renesansu. Pochodził z zamożnej rodziny kupieckiej, a jego rodzice zmienili wyznanie z judaizmu na chrześcijaństwo. W młodości uczył się w Walencji, a następnie kontynuował naukę w Paryżu na Sorbonie, gdzie zetknął się z humanizmem.
Kariera edukacyjna
W 1514 roku Vives osiedlił się w Brugii, gdzie rozpoczął pracę jako nauczyciel. Poślubił Małgorzatę Valdaurę, a jego znajomość z Erazmem z Rotterdamu umożliwiła mu objęcie stanowiska preceptora. W Lowanium został profesorem, gdzie prowadził wykłady z zakresu klasycznych studiów.
W 1519 roku opublikował pamflet „Przeciwko pseudodialektykom”, krytykując ówczesny system edukacji. Jego trudności finansowe przekształciły się w literacką działalność, której owocem było dzieło „O wychowaniu niewiasty chrześcijanki”. Vives spędził lata 1523-1529 w Anglii, gdzie uczył królewnę Marię i pracował jako profesor w Oksfordzie, tworząc „Elementarz mądrości” oraz inne prace.
Poglądy pedagogiczne
Vives był teoretykiem edukacji, który krytykował średniowieczny model wychowania. W jego koncepcji szkoła powinna być dostępna w każdym mieście, zlokalizowana w spokojnym miejscu, sprzyjającym nauce. Edukacja miała odbywać się w atmosferze wzajemnego szacunku, a nauczyciele powinni być nie tylko dobrze wykształceni, ale także moralnie nienaganni.
Zalecał edukację zarówno dla chłopców, jak i dziewcząt, w tym przypadku koncentrując się na umiejętnościach przydatnych w życiu domowym. Vives postulował także system wsparcia dla ubogich, wierząc, że ubóstwo wynika z braku miłości i moralności w społeczeństwie.
Znaczenie i dziedzictwo
Vives jest uznawany za prekursora nowoczesnego systemu nauczania, kładąc przy tym duży nacisk na aspekty moralne i etyczne edukacji. Jego poglądy wywarły wpływ na późniejszych myślicieli, w tym Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Polsce.
Bibliografia
- Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2008
- Gąsiorowski A. (red.) Historia wychowania: Słownik biograficzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2002
- Ibanez R. Jan Ludwik Vives, w: Kupisiewicz Cz. (red.) Myśliciele o wychowaniu, Oficyna Wydawnicza Graf Punkt, Warszawa 2000
- Kot S. Historia wychowania, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów 1934
- Twardowski J. Jan Ludwik Vives i Andrzej Frycz Modrzewski, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 1921
- Wołoszyn S. Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, Dom Wydawniczy Strzelec, Kielce 1995
