Ćwierćton w Muzyce
Ćwierćton to odległość między dwoma dźwiękami, która wynosi połowę półtonu, co stanowi 1/24 oktawy. Stosowany był w muzyce antycznej Grecji oraz w orientalnych skalach, natomiast w klasycznej muzyce europejskiej jego obecność jest ograniczona, gdyż najmniejszym interwałem jest tam półton.
Współczesna awangarda przywróciła ćwierćtony do praktyki muzycznej. Prekursorem tego kierunku był Alois Haba. Ćwierćtony pojawiły się także w utworach takich kompozytorów jak:
- Andrzej Panufnik – *Kołysanka*
- Krzysztof Penderecki
- Witold Lutosławski
- Eugène Ysaÿe – *III sonata na skrzypce solo – Ballada*
Wykonywanie ćwierćtonów w stroju temperowanym jest niemożliwe, ponieważ najmniejszą jednostką jest tam półton, odpowiadający odległości między najbliższymi klawiszami na klawiaturze. Wymaga to użycia specjalnych instrumentów. Pierwszy fortepian ćwierćtonowy został skonstruowany w Czechosłowacji w 1923 roku. Wiele elektrycznych instrumentów muzycznych może być strojonych do ćwierćtonów, natomiast instrumenty w stroju naturalnym (np. smyczkowe, strunowe szarpane, dęte, głos ludzki) umożliwiają naturalne wykonanie ćwierćtonów, pod warunkiem dużej precyzji muzykalnej wykonawcy.
Muzyka ćwierćtonowa jest jednym z wariantów muzyki mikrotonowej.
Bibliografia
- Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981
