Badania operacyjne
Badania operacyjne to dziedzina nauki, która koncentruje się na optymalizacji procesów decyzyjnych przy użyciu metod matematycznych i statystycznych. Umożliwiają one wyznaczanie efektywnych rozwiązań w różnych obszarach zarządzania.
Główne metody badawcze
- Programowanie matematyczne, w tym:
- programowanie liniowe
- programowanie całkowitoliczbowe
- programowanie zero-jedynkowe
- programowanie celowe
- programowanie kwadratowe
- programowanie nieliniowe
- programowanie dynamiczne
- Zagadnienia transportowe
- Algorytmy sieciowe
- Zarządzanie projektami, w tym:
- CPM (Critical Path Method)
- PERT (Program Evaluation and Review Technique)
- Wykres Gantta
- Teoria zapasów, np. zagadnienie gazeciarza
- Teoria kolejek
- Łańcuch Markowa
- Analiza szeregów czasowych
- Metody gradientowe
Historia i rozwój
Badania operacyjne mają swoje korzenie w naukowym zarządzaniu i zyskały na znaczeniu podczas II wojny światowej, kiedy to w USA i Wielkiej Brytanii zaczęto je stosować do optymalizacji logistyki i planowania szkoleń wojskowych. Przykładem zastosowania tych metod była analiza bezpieczeństwa konwojów, co wykazało, że większe konwoje były mniej narażone na ataki wrogich jednostek. Po wojnie badania operacyjne zaczęto wykorzystywać w przemyśle do efektywnego zarządzania.
Powiązane dziedziny
- Optymalizacja
- Teoria decyzji
Badania operacyjne są obecnie uznawane za istotną część teorii decyzji oraz statystyki, a ich metody znajdują zastosowanie w wielu obszarach organizacji pracy.
