Soła – rzeka w Polsce
Soła to rzeka w południowej Polsce, długości 88,9 km, będąca pierwszym dużym prawobrzeżnym dopływem Wisły. Jej dorzecze ma powierzchnię blisko 1,4 tys. km², a średni przepływ wynosi 18,8 m³/s. Rzeka ma znaczący potencjał powodziowy, zajmując drugie miejsce po Dunajcu wśród karpackich dopływów Wisły.
Charakterystyka rzeki
Rzeka dzieli się na dwa odcinki: górny, górski, oraz dolny, łagodniejszy. Górny bieg Soły, zwany Solanką, zaczyna się od połączenia kilku górskich potoków w Beskidzie Żywieckim, a jej największym dopływem jest Koszarawa. Soła uchodzi do Wisły w okolicach Oświęcimia, zwiększając jej przepływ o około 59%.
Spław na Sole
W przeszłości Soła była wykorzystywana do spławu drewna. Spław drewna rozpoczął się w drugiej połowie XV wieku, a w XVI wieku zyskiwał na znaczeniu, zwłaszcza dla mieszkańców Żywca. Drewno spławiano do Krakowa, zaopatrując m.in. dwór królewski oraz żupy solne. Flisacy, zwani „wodzami”, organizowali transport na tratwach.
Spław drewnem na Sole był możliwy jedynie przy odpowiednich stanach wody, a trudności sprawiały przeszkody naturalne oraz groble i tamy. Po wybudowaniu linii kolejowych w XIX wieku spław drewna zaczął zanikać.
Kaskada Soły
W wyniku częstych powodzi, w tym katastrofalnej w 1958 roku, zbudowano Kaskadę Soły, składającą się z trzech zbiorników wodnych: Jeziora Żywieckiego, Jeziora Międzybrodzkiego i Jeziora Czanieckiego. Kaskada ma na celu:
- ochronę przed powodziami
- zaopatrzenie w wodę pitną dla miast takich jak Katowice i Bielsko-Biała
- wyrównywanie przepływów górnej Wisły
- wytwarzanie energii elektrycznej
Stworzone zbiorniki wodne poprawiły również warunki do turystyki i rekreacji.
Miejscowości nad Sołą
- Rajcza
- Milówka
- Cisiec
- Węgierska Górka
- Żywiec
- Tresna
- Porąbka
- Oświęcim
