Dolina Aosty
Dolina Aosty (wł. Valle d’Aosta) to autonomiczny region w północno-zachodnich Włoszech, graniczący z Francją, Szwajcarią oraz regionem Piemont. Główną gałęzią gospodarki jest turystyka, szczególnie związana z aktywnościami górskimi.
Geografia
Dolina Aosty to region górski, obejmujący najwyższe szczyty Alp, takie jak Mont Blanc, Matterhorn i Monte Rosa. Charakteryzuje się zróżnicowanym krajobrazem, gdzie dolina rzeki Dora Baltea jest głównym elementem geograficznym. Region ma wysokości od 300 m n.p.m. do 4810 m n.p.m. na Mont Blanc.
W Dolinie znajdują się liczne lodowce, które są źródłem wody pitnej i energii. Około 60% powierzchni regionu leży powyżej 2000 m n.p.m., a doliny są zalesione i obfitują w hale alpejskie.
Historia
Osadnictwo w Dolinie Aosty rozpoczęło się po ustąpieniu lodowców, a pierwsze ślady pochodzą od Celtów i Ligurów. W 117 r. p.n.e. region przeszedł pod panowanie Rzymian, co zaowocowało budową ważnych struktur, takich jak łuk triumfalny Augusta.
W średniowieczu region przeszedł w ręce dynastii sabaudzkiej, a w 1945 r. uzyskał status autonomiczny. Po II wojnie światowej Dolina Aosty stała się jednym z pięciu włoskich regionów o specjalnym statusie, a w 1948 r. uzyskała konstytucyjnie gwarantowaną autonomię.
Gospodarka
- Turystyka – kluczowa gałąź gospodarki, szczególnie w zakresie sportów zimowych.
- Rolnictwo – uprawa żyta, kukurydzy, ziemniaków i winorośli, z naciskiem na produkcję wina.
- Przemysł – rozwinięty sektor metalowy, chemiczny, maszynowy i spożywczy.
Kuchnia Doliny Aosty opiera się na prostych składnikach, takich jak ziemniaki, sery (np. Fontina) oraz mięso. Popularne dania to fonduta, carbonnade i różne specjały z sera.
Polityka
Dolina Aosty jest regionem o specjalnym statusie autonomicznym, który nie jest podzielony na prowincje. Prezydentem regionu jest Erik Lavévaz. Język francuski jest równouprawniony z włoskim.
