Swaróg – Bóg Ognia i Kowalstwa
Swaróg to słowiański bóg ognia oraz kowalstwa, czasami interpretowany jako bóg nieba. Jego postać pojawia się wyłącznie w Powieści dorocznej, gdzie jest zestawiany z greckim Hefajstosem. Uznawany jest za ojca Dadźboga i Swarożyca.
Etymologia
Imię Swaróg zachowało się w różnych formach, takich jak Sovaroga czy Svarogǔ. Etymologię jego imienia często łączono z ogniem. Franc Miklošič wywodził je z członu swar, oznaczającego 'żar’ lub 'światło’. Inni badacze sugerowali, że może pochodzić od prasłowiańskiego *sъvarъ, co oznacza 'dobry ogień’. Alternatywne wyjaśnienia łączą rdzeń swar z kłótnią, co budzi kontrowersje.
Dziedzictwo
Po chrystianizacji, Swaróg przetrwał w toponimii i słownictwie, z miejscowościami takimi jak Swarog w Bułgarii czy Swarożyn w Polsce. W rosyjskim dialekcie zachowało się słowo swarog, oznaczające 'ogień’ oraz 'kowal’.
Swaróg i Swarożyc
W mitologii pojawia się również postać Swarożyca, którą niektórzy badacze uważają za młodszą wersję Swaroga. Przyrostek -ić zwykle oznacza 'młody’, co sugeruje bliskie pokrewieństwo tych postaci.
Źródło
Jedynym źródłem wzmianki o Swarogu jest Powieść doroczna, gdzie jest przedstawiany jako odpowiednik Hefajstosa. Problematyczne jest ustalenie, które informacje dotyczą mitologii słowiańskiej, a które greckiej.
Interpretacje
Ze względu na ograniczone źródła, interpretacje Swaroga są różnorodne. Niektórzy badacze widzą w nim boga, który zszedł na dalszy plan, ale pozostaje niebiańskim kowalem oraz bóstwem słońca. Inni porównują go do postaci mitologicznych, takich jak Ilmarinen z mitologii fińskiej.
Bóg Nieba
Swaróg jest często interpretowany jako niebiańskie bóstwo stwórcze, spadkobierca praindoeuropejskiego boga *Dyḗus. Może być związany z mitami stworzenia świata oraz z innymi bóstwami, takimi jak Djaus z mitologii wedyjskiej.
Podsumowanie
Swaróg pozostaje enigmatyczną postacią w słowiańskiej mitologii, której rola i interpretacje są nadal przedmiotem badań. Jego związek z ogniem, kowalstwem oraz niebem ukazuje złożoność słowiańskiego panteonu.
Bibliografia
- Prace dotyczące etymologii i mitologii słowiańskiej
- Badania nad dziedzictwem kulturowym Swaroga
- Analizy porównawcze mitologii słowiańskiej i innych tradycji
