Algol (Beta Persei)
Algol, znana również jako Beta Persei, to gwiazda zmienna w gwiazdozbiorze Perseusza. Jej nazwa wywodzi się z arabskiego, oznaczającego „Głowa Demona”, a w kulturze hebrajskiej była znana jako „Głowa Diabła”. Astrologiczne przypisania tej gwieździe przez wieki związane były z jej zmiennością jasności. W 2016 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła nazwę Algol.
Charakterystyka obserwacyjna
Algol jest drugą co do jasności gwiazdą w swoim gwiazdozbiorze, z obserwowaną wielkością gwiazdową wynoszącą około 2,1. Co 2,8673 doby jego jasność spada do około 30% wartości (3,4m) na około 10 godzin, po czym wraca do normy. Zmienność tę jako pierwszy opisał Geminiano Montanari w XVII wieku, a jej regularność odkrył John Goodricke w 1782 roku.
Ruch i historia
Algol oddala się od Słońca, ale około 6,9 miliona lat temu zbliżył się do Układu Słonecznego na odległość 2,4–2,7 pc. Jako masywny układ mógł wpływać na orbitę komet z obłoku Oorta.
Charakterystyka fizyczna
Algol to układ potrójny, w którym główna para gwiazd tworzy układ zaćmieniowy. Główna gwiazda (β Per Aa1) to typ B8 V, mająca temperaturę 12 500 K i jasność 170 razy większą od Słońca. Drugi składnik (β Per Aa2) to podolbrzym typu K0 IV, z temperaturą 4500 K i jasnością 4,5 razy większą od Słońca. Gwiazdy dzieli zaledwie 9,9 km.
Paradoks Algola
Paradoksem jest to, że cięższa i jaśniejsza gwiazda (Aa1) jest na etapie ciągu głównego, podczas gdy mniej masywna (Aa2) jest podolbrzymem. To zjawisko można wyjaśnić przez wymianę masy między gwiazdami w przeszłości.
Beta Persei Ab
Trzeci składnik, Beta Persei Ab, to biała gwiazda typu A7m, oddalona od centralnej pary o 0,094″. Okres obiegu wynosi 679,9 doby. Jego istnienie zostało potwierdzone dzięki obserwacjom spektroskopowym w XX wieku.
