Gaźnik (karburator)
Gaźnik jest urządzeniem w silnikach spalinowych o zapłonie iskrowym, odpowiedzialnym za wytwarzanie mieszanki paliwowo-powietrznej. Jego zadaniem jest dozowanie paliwa, jego rozpylenie, wymieszanie z powietrzem oraz dostarczenie mieszanki do cylindra silnika.
Historia
Historia gaźnika sięga lat 1864-1874, kiedy Siegfried Marcus skonstruował silnik z gaźnikiem, który rozpylał benzynę. W 1882 roku Gottlieb Daimler i Wilhelm Maybach stworzyli pierwszy wydajny silnik spalinowy, wykorzystując gaźnik podstawowy. Carl Benz wprowadził w 1883 roku przepustnicę, co pozwoliło kierowcom na regulację prędkości silnika. W XX wieku wprowadzono automatyczne gaźniki, eliminujące potrzebę manualnej regulacji.
Zasada działania
W gaźniku wolnossącym główne dawkowanie paliwa zachodzi w miejscu zwężenia kanału (zwężka Venturiego). Spadek ciśnienia w zwężce powoduje zasysanie paliwa z dyszy, a jego ilość zależy od prędkości przepływu powietrza. Prędkość ta jest regulowana przez otwarcie przepustnicy, co jest kontrolowane przez pedał przyspieszenia.
Podstawowe elementy gaźnika
- Układ wyrównawczy
- Układ biegu jałowego
- Urządzenie rozruchowe
- Pompka przyspieszająca
- Układ wzbogacający
- Zawór hamowania silnikiem
- Urządzenia dodatkowe
Urządzenia pomocnicze
Urządzenie biegu jałowego wzbogaca mieszankę przy zamkniętej przepustnicy, co umożliwia utrzymanie obrotów silnika na odpowiednim poziomie. Urządzenie rozruchowe, zwane „ssaniem”, dostarcza bogatszą mieszankę do zimnego silnika. Pompka przyspieszająca dodaje paliwo podczas szybkiego otwierania przepustnicy, zapobiegając zubożeniu mieszanki.
Typowe rozwiązania konstrukcyjne
Gaźniki można podzielić według kierunku przepływu powietrza:
- Bocznossące: poziomy przepływ powietrza, stosowane w motocyklach.
- Górnossące: pionowy przepływ, efektywny przy większych prędkościach.
- Dolnossące: najpopularniejsze, powietrze przepływa z góry w dół, stosowane w większości silników.
Materiał i nowoczesne rozwiązania
Najczęściej stosowanym materiałem do produkcji gaźników jest znal, stop cynku z aluminium. Nowoczesne gaźniki mogą być elektroniczne, z elektronicznymi siłownikami i czujnikami do regulacji składu mieszanki.
Podsumowanie
Gaźnik jest kluczowym elementem silników spalinowych, którego głównym zadaniem jest prawidłowe dozowanie mieszanki paliwowo-powietrznej. Jego rozwój na przestrzeni lat doprowadził do wprowadzenia wielu innowacji, które poprawiły wydajność i bezpieczeństwo pracy silników.
