La Manche
La Manche, znany również jako Kanał Angielski, to kanał morski oddzielający Wielką Brytanię od Francji, łączący Morze Północne z Oceanem Atlantyckim poprzez Cieśninę Kaletańską.
Podstawowe dane
- Powierzchnia: 75 tys. km²
- Długość: 563 km
- Najwęższe miejsce: 32 km
- Najszersze miejsce: 249 km
- Średnia szerokość: 158 km
- Średnia głębokość: 48 m
- Wysokość pływów: 15 m
- Średnie zasolenie: 35‰ (3,5%)
Kanał La Manche powstał pod koniec plejstocenu w wyniku topnienia lodowców, co spowodowało podniesienie poziomu mórz. Odgrywał kluczową rolę w wielu wojnach w Europie, utrudniając podbój Brytanii. Ostatnia udana inwazja miała miejsce w 1066 roku (Inwazja Normanów na Anglię).
Kanał stanowi ważny szlak morski, łącząc porty takie jak Rotterdam i Hamburg z Atlantykiem, z którego korzysta ponad 500 statków dziennie. Wzdłuż kanału znajdują się m.in. porty Hawr, Cherbourg, Boulogne-sur-Mer i Calais po stronie francuskiej oraz Dover, Portsmouth, Plymouth i Southampton po brytyjskiej. Kanał jest znany z trudnych warunków żeglugi, w tym częstych burz i mgieł.
Od 1994 roku działa Eurotunel, który umożliwia szybkie połączenie kolejowe między Paryżem a Londynem, a także liczne połączenia promowe między Wielką Brytanią a Francją i Belgią. Na kanale znajdują się też Wyspy Normandzkie, będące autonomiczną częścią Wielkiej Brytanii.
Historyczne osiągnięcia
W historii kanału La Manche miały miejsce znaczące osiągnięcia:
- Pierwszy przelot balonem: Jean-Pierre Blanchard i John Jeffries – 7 stycznia 1785 z Dover do Guînes.
- Pierwszy przelot samolotem: Louis Blériot – 25 lipca 1909 z Les Barraques do Dover.
- Pierwszy przepłynięcie wpław: Matthew Webb – 24 sierpnia 1875 z Dover do Calais.
- Pierwsza kobieta: Gertrude Ederle – 6 sierpnia 1926 z Cap Gris-Nez do Kingsdown.
- Pierwsza Polka: Teresa Zarzeczańska – 30 sierpnia 1975 z plaży Szekspira do Wissant.
