Filozofia wojny i pokoju
Filozofia wojny i pokoju to dziedzina filozofii politycznej, która bada relacje między pokojem a wojną. Jest częścią interdyscyplinarnych nauk o pokoju oraz polemologii.
Podstawowe stanowiska
W kontekście wojny i pokoju wyróżnia się dwa główne podejścia:
- Realizm: Wojna jest naturalnym stanem w stosunkach międzynarodowych, a pokój to stan nietrwały. To podejście zyskało popularność w XX wieku.
- Idealizm: Możliwe jest stworzenie stabilnego pokoju. Ten nurt, rozwinięty w ramach liberalizmu, łączy się z pacyfizmem oraz niektórymi ruchami religijnymi i marksizmem.
Główne problemy
Filozofia wojny i pokoju zajmuje się m.in.:
- Określeniem natury i przyczyn wojen.
- Problematyką wojen sprawiedliwych.
- Sposobami na ograniczanie wojen oraz dążeniem do pokoju światowego.
- Prawami narodów i istotą suwerenności.
Historia myśli o wojnie i pokoju
Dla starożytnych Greków i Rzymian wojna była naturalnym elementem życia. W średniowieczu, pod wpływem chrześcijaństwa, zaczęto rozwijać koncepcję wojny sprawiedliwej, w tym świętej wojny, jak np. wyprawy krzyżowe.
W nowożytnej filozofii myśliciele, tacy jak Niccolò Machiavelli czy Thomas Hobbes, traktowali wojnę jako nieodłączny element rzeczywistości. Z kolei John Locke i Erazm z Rotterdamu prezentowali bardziej pokojowe podejście, argumentując, że wojna nie jest nieunikniona.
W XIX wieku wojna była często postrzegana jako zjawisko korzystne, co spotkało się z krytyką ze strony pacyfistów i liberałów. Karol Marks uznawał wojnę za wynik konfliktu klasowego. W XX wieku wielu filozofów wspierało ruch pokojowy związany z Ligą Narodów, wierząc w postęp społeczny jako drogę do trwałego pokoju.
Podsumowanie
Filozofia wojny i pokoju zajmuje się analizą skomplikowanych relacji między tymi dwoma zjawiskami, przedstawiając różnorodne podejścia i teorie, które ewoluowały na przestrzeni wieków. Współczesne myślenie o tych kwestiach jest wciąż aktualne i stanowi ważny element refleksji nad stosunkami międzynarodowymi.
Linki zewnętrzne
- [https://www.rep.routledge.com/articles/thematic/war-and-peace-philosophy-of/v-1 War and peace, philosophy of], Routledge Encyclopedia of Philosophy [dostęp 2023-05-13].
