El Niño – Zjawisko pogodowe i oceaniczne
El Niño to zjawisko charakteryzujące się podwyższoną temperaturą wody w strefie równikowej Pacyfiku, które powstaje w wyniku osłabienia pasatów wiejących ze wschodu oraz zahamowania upwellingu. Nazwę zjawiska nadano z powodu związku z okresem Bożego Narodzenia. Jego przeciwieństwem jest La Niña, która wiąże się z obniżonymi temperaturami wody.
Mechanizm El Niño
W normalnych warunkach pasaty powodują przemieszczanie ciepłych wód w kierunku zachodnim, co prowadzi do wyższego poziomu morza w Indonezji niż w Ekwadorze. Zjawisko upwellingu przynosi chłodne wody do powierzchni wody u wybrzeży Ameryki Południowej, co sprzyja wilgotności i opadom deszczu. W czasie El Niño pasaty osłabiają się, co hamuje upwelling i prowadzi do wzrostu temperatury wody oraz wilgotności powietrza w zachodniej części Ameryki Południowej, a jednocześnie do obniżenia temperatury i wilgotności na zachodnim Pacyfiku.
Wpływ na rybołówstwo w Ameryce Południowej
El Niño ma istotny wpływ na połowy ryb wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej. W normalnych warunkach pasaty wspierają rozwój ryb oraz ptactwa, które korzystają z bogatych w składniki odżywcze wód. Jednak podczas El Niño zahamowanie upwellingu prowadzi do zastąpienia chłodnych wód cieplejszymi i ubogimi w składniki odżywcze, co skutkuje spadkiem liczby ryb i negatywnymi konsekwencjami gospodarczymi, zwłaszcza dla Peru, zależnego od rybołówstwa.
Globalny wpływ El Niño na klimat
El Niño wpływa nie tylko na Pacyfik, ale także na globalny klimat. Zmiany w cyrkulacji wód mogą prowadzić do ulew w Ameryce Południowej, a suszy w Azji Południowo-Wschodniej i Australii. Istnieją hipotezy sugerujące, że El Niño może przyczyniać się do zimniejszych zim w USA oraz wpływać na warunki pogodowe w Europie i Afryce.
Podczas zjawiska El Niño energia z oceanu przemieszcza się do atmosfery, co może prowadzić do wzrostu średniej temperatury powierzchni Ziemi. Mimo to, zjawisko to nie powoduje długofalowych zmian klimatycznych, ponieważ występują również okresy neutralne i La Niña, które pozwalają na powrót energii do oceanu.
