„`html
Powstanie bokserów
Powstanie bokserów, znane także jako powstanie Yihequan, miało miejsce w północno-wschodnich Chinach w latach 1899–1901. Było to zbrojne wystąpienie ludowe skierowane przeciwko cudzoziemcom oraz dynastii Qing, zorganizowane przez tajne stowarzyszenie Yihequan, popularnie zwane bokserami.
Bokserzy
Bokserzy to członkowie stowarzyszenia „Pięść w imię sprawiedliwości i pokoju”, które powstało w XIX wieku w prowincji Shandong. Organizacja ta wyrosła z antymandżurskiego Stowarzyszenia Białego Lotosu. Z powodu korupcji władz oraz agresywnej polityki kolonialnej Niemiec, sytuacja w kraju stawała się coraz bardziej napięta.
Przebieg powstania
W czerwcu 1900 roku bokserzy rozpoczęli działania w Pekinie, oblężając dzielnicę ambasad i atakując przedstawicieli cudzoziemców. 21 czerwca rząd Qing wypowiedział wojnę mocarstwom zachodnim. W odpowiedzi na zagrożenie, osiem mocarstw utworzyło koalicję i postanowiło o interwencji wojskowej.
Walki w Pekinie
Oblężenie dzielnicy poselskiej trwało 8 tygodni, w czasie których obrońcy, liczący 475 cywilów oraz 450 żołnierzy, przetrwali ataki bokserów dzięki silnym murom i ograniczonym zapasom żywności. W międzyczasie trwały także walki w innych miastach, jak Tianjin.
Działania korpusu interwencyjnego
Interwencja wojsk sprzymierzonych rozpoczęła się 14 lipca 1900 roku. Korpus, składający się głównie z wojsk japońskich, rosyjskich, amerykańskich, brytyjskich i francuskich, wkroczył do Pekinu 14 sierpnia, co oznaczało praktyczny koniec powstania.
Protokół końcowy
Po zdobyciu Pekinu, 7 września 1901 roku podpisano protokół końcowy, który obciążył Chiny ogromnymi odszkodowaniami i ograniczył ich suwerenność. Rząd Qing został zmuszony do wprowadzenia reform, a cesarzowa Cixi wróciła do Pekinu w 1902 roku.
Skutki powstania
- Śmierć około 240 cudzoziemców i 30 tysięcy chińskich chrześcijan.
- Rosja zajęła Mandżurię, a Chiny stały się pół-kolonią mocarstw zachodnich.
- Reformy wprowadzające nowoczesną armię i system edukacji.
- Powstanie ruchów republikańskich prowadzących do obalenia monarchii w 1911 roku.
Polacy w powstaniu
W stłumieniu powstania bokserów uczestniczyli polscy oficerowie armii rosyjskiej, m.in. Leon Billewicz i Eugeniusz de Henning-Michaelis.
Powstanie bokserów w kulturze
Wydarzenia te zostały przedstawione w filmie „55 dni w Pekinie” w reżyserii Nicholasa Raya, z Charltonem Hestonem w jednej z głównych ról.
„`
