Definicja liturgii
Liturgia, pochodząca z greckiego słowa λειτουργια, oznacza „działanie na rzecz ludu”. W starożytnej Grecji odnosiła się do działań podejmowanych przez jednostki lub społeczności na rzecz obywateli, a obecnie definiuje publiczną formę kultu religijnego, obejmującą zrytualizowane, zbiorowe czynności sakralne ustalone przez kapłanów.
Historia i rozwój pojęcia liturgii
Początkowo liturgia oznaczała „czyn ludowy” i obejmowała dobrowolne, uroczyste zbiórki publiczne, takie jak budowa wałów obronnych. Od II wieku n.e. termin ten zaczęto używać wyłącznie w kontekście uroczystości religijnych.
- Wśród Żydów w Aleksandrii liturgia odnosiła się do ceremonii w Świątyni Jerozolimskiej.
- W Grecji dotyczyła uroczystości związanych z kultami bóstw, takich jak Dionizos czy Apollo.
Liturgia w tradycjach religijnych
W miarę upływu czasu liturgia zaczęła być kojarzona z oddawaniem czci bóstwu, a jej istotnym warunkiem stał się liczny udział wyznawców. W judaizmie liturgia oznaczała kult oddawany Bogu przez lud. W chrześcijaństwie, zwłaszcza w Kościele katolickim, pojęcie to odnosi się do oficjalnego kultu, obejmującego:
- liturgię mszy świętej
- liturgię sakramentów
- liturgię godzin
Inne nabożeństwa, takie jak nabożeństwo majowe czy droga krzyżowa, są określane jako „paraliturgiczne”.
Liturgia w Kościołach wschodnich
W Kościołach wschodnich, zarówno katolickich, jak i prawosławnych, terminy „Liturgia” oraz „Boska Liturgia” używane są zamiennie dla określenia Ofiary Eucharystycznej.
Czynności liturgiczne
Podstawowe czynności liturgiczne obejmują:
- składanie ofiar
- modlitwę
- oczyszczenia
- ablucje
- inne formy oddawania czci bogom i świętym
