Karol Kazimierz Kurpiński
Karol Kazimierz Kurpiński (1785-1857) był polskim kompozytorem, dyrygentem i pedagogiem, znanym z twórczości operowej oraz jako autor melodii „Warszawianki”. Urodził się w Włoszakowicach, w rodzinie organisty, który był jego pierwszym nauczycielem muzyki.
Życiorys
W 1797 roku, w wieku 12 lat, Kurpiński został organistą w Sarnowej. Jego rozwój artystyczny odbywał się głównie w Lwowie, gdzie poznał repertuar muzyki poważnej. W 1810 roku osiedlił się w Warszawie i został drugim dyrygentem Teatru Narodowego, a od 1824 roku pełnił tę funkcję jako jedyny dyrektor przez 30 lat.
W 1811 roku zadebiutował operą „Dwie chatki”. W latach 1820-1821 był zaangażowany w masonerię, a w 1815 roku ożenił się z Zofią Brzowską. Kurpiński był także autorem licznych prac dydaktycznych oraz historycznych dotyczących muzyki.
W 1830 roku prowadził prawykonanie koncertu fortepianowego Chopina. W okresie powstania listopadowego skomponował wiele pieśni patriotycznych, w tym „Warszawiankę”. Zmarł w Warszawie w 1857 roku i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość kompozytorska
Kurpiński łączył klasyczne formy muzyczne z elementami polskiego folkloru. Jego najważniejsze dzieła to opery, z których 27 zostało wystawionych, a 18 zachowało się do dziś. Tematyka oper oscylowała między historią, ludowością i miłością. Jego utwory charakteryzowały się wpływami Haydna i Mozarta, a także polskimi rytmami i melodiami.
Działalność pedagogiczna
Jako dyrektor opery, Kurpiński zorganizował chór i zwiększył skład orkiestry, co podniosło poziom artystyczny Teatru Narodowego. Jego publikacje, w tym „Tygodnik Muzyczny”, przyczyniły się do rozwoju teorii muzyki w Polsce. Kurpiński miał także własne teorie estetyczne, w których badał istotę muzyki oraz jej rolę w społeczeństwie.
Ważniejsze utwory
- Opery: „Dwie chatki”, „Ruiny Babilonu”, „Krakowiacy i Górale”
- Orkiestrowe: „Bitwa pod Możajskiem”, Koncert na klarnet
- Religijne: Msza C-dur, „Te Deum Laudamus”
- Pieśni: „Warszawianka”, „Marsz obozowy”
Dyskografia
- 2000: „Clarinet Concerto, Overture 'Zamek na Czorsztynie'”
- 2006: „Chamber Works”
- 2014: „Zamek na Czorsztynie”
Bibliografia
- Encyklopedia Muzyczna PWM
- Dziennik podróży Karola Kurpińskiego, oprac. Zdzisław Jachimecki