Język mołdawski
Język mołdawski (mołd. , ) jest językiem wschodnioromańskim, często utożsamianym z językiem rumuńskim. Oficjalnie uznawany był za język urzędowy w Mołdawii, jednak od 2013 roku, po decyzji Trybunału Konstytucyjnego, językiem urzędowym jest język rumuński. W Naddniestrzu, separatystycznym regionie Mołdawii, język mołdawski wciąż ma status urzędowy.
Język mołdawski różni się od rumuńskiego jedynie regionalizmami oraz archaizmami i slawizmami. Mniejszość mołdawska posługuje się nim także w Rumunii, Ukrainie i Rosji, gdzie w Rumunii uważany jest za dialekt rumuńskiego.
Występowanie
- Mołdawia
- Rumunia (w tym południowa Bukowina i Siedmiogród)
- Ukraina (regiony Bukowina i Podole)
- Rosja (w miastach z emigracją mołdawską)
- Europa Zachodnia i Ameryka Północna (emigracja po 1991 roku)
Alfabet
Język mołdawski początkowo zapisywano cyrylicą, a od lat 1860-1862 wprowadzono alfabet łaciński. W Naddniestrzu wciąż używa się cyrylicy. W Mołdawii, po 1989 roku, stosuje się alfabet łaciński.
Język literacki i jego historia
Najstarsze zabytki literackie języka mołdawskiego pochodzą z XVI wieku i obejmują przekłady fragmentów Biblii. Znaczący pisarze, tacy jak Grigore Ureche i Miron Kostyn, podkreślali łacińskie pochodzenie języka mołdawskiego. W XVII wieku powstały istotne dzieła literackie, w tym „Dywan” Dymitra Kantemira oraz „Historia hieroglificzna”.
Reromanizacja języka
Na koniec XVIII wieku zaczęły się próby romanizacji języka, co wpłynęło na jego rozwój. W XIX wieku język rumuński w Mołdawii stał się bardziej zbliżony do łaciny, a cyrylica została całkowicie zastąpiona alfabetem łacińskim do końca XIX wieku.
Współczesność
W 1991 roku Mołdawia zadeklarowała, że oficjalnym językiem będzie rumuński, jednak w 1994 roku zmieniono to na „mołdawski”. Obecnie różnice między mołdawskim a rumuńskim są minimalne, a wiele osób uważa je za odmianę tego samego języka. W 2023 roku Parlament Mołdawii uznał język mołdawski za tożsamy z rumuńskim.
Współczesnymi pisarzami mołdawskimi są m.in. Ion Druță i Grigore Vieru. W Mołdawii i Rumunii literatura i język mołdawski są wciąż przedmiotem badań, a ich rozwój jest istotny dla tożsamości narodowej Mołdawian.
