Elia Kazan

Elia Kazan

Elia Kazan, właściwie Elias Kazantzoglou, był amerykańskim reżyserem, aktorem, scenarzystą i producentem greckiego pochodzenia, urodzonym 7 września 1909 roku w Stambule, zmarłym 28 września 2003 roku w Nowym Jorku.

Życiorys

Kazan przybył do Stanów Zjednoczonych w wieku czterech lat. Jego rodzina zmieniła nazwisko na bardziej amerykańskie. Uczył się w Williams College, a następnie studiował dramat na Uniwersytecie Yale, gdzie dołączył do Group Theatre. W latach 30. XX wieku był członkiem amerykańskiej Partii Komunistycznej, z której zrezygnował w 1934 roku po odkryciu czystek w ZSRR.

Po II wojnie światowej zdobył uznanie jako reżyser Broadwayu, m.in. dzięki inscenizacji Tramwaju zwanego pożądaniem. W 1947 roku założył Actors Studio, gdzie wprowadzano metody Stanisławskiego. Jego uczniowie, w tym Marlon Brando, zyskali sławę w jego filmach. Kazan odkrył również talent Jamesa Deana.

W 1952 roku zeznawał przed komisją McCarthy’ego, obciążając osiem osób z Partii Komunistycznej, co wywołało kontrowersje i wpłynęło na jego relacje z innymi artystami, w tym z Arthurem Millerem. W 1999 roku otrzymał Honorowego Oscara za całokształt swojej twórczości.

Filmografia

Reżyseria

• People of the Cumberland (1937)
• Drzewko na Brooklynie (1945)
• Morze traw (1947)
• Dżentelmeńska umowa (1947)
• Tramwaj zwany pożądaniem (1951)
• Na wschód od Edenu (1955)
• Ameryka, Ameryka (1963)

Scenariusz

• Dżentelmeńska umowa (1947)
• Ameryka, Ameryka (1963)

Produkcja

• Na wschód od Edenu (1955)
• Ameryka, Ameryka (1963)

Nagrody

• Oscary:
  • 1948: Dżentelmeńska umowa (Najlepszy Reżyser)
  • 1955: Na nabrzeżach (Najlepszy Reżyser)
  • 1999: Oscar Honorowy
• Złote Globy:
  • 1948: Dżentelmeńska umowa
  • 1955: Na nabrzeżach
• Nagrody festiwalowe (m.in. Cannes, Wenecja)

Podsumowanie

Elia Kazan był wpływowym reżyserem, który znacząco wpłynął na amerykańskie kino i teatr, a jego prace do dziś są cenione za odwagę w poruszaniu kontrowersyjnych tematów.