Clement Richard Attlee
Clement Richard Attlee (3 stycznia 1883 – 8 października 1967) był brytyjskim politykiem, który pełnił funkcję premiera Wielkiej Brytanii w latach 1945–1951. Był członkiem Partii Pracy od 1922 roku, a jej liderem od 1935 do 1955 roku. Attlee był również członkiem gabinetu wojennego Winstona Churchilla w latach 1940–1945 oraz reprezentował Wielką Brytanię na Konferencji Wielkiej Trójki w Poczdamie w 1945 roku.
Życiorys
Młodość i kariera polityczna
Attlee urodził się jako siódme z ośmiorga dzieci prawnika Henry’ego Attlee. Uczęszczał do Northaw School, Haileybury oraz Uniwersytetu Oksfordzkiego, gdzie ukończył historię nowożytną. Po wojnie, w której służył jako major, powrócił do pracy akademickiej w London School of Economics. W 1919 roku został burmistrzem Stepney, a w 1922 roku zasiadł w Izbie Gmin.
Lider opozycji i wicepremier
W latach 30. Attlee objął stanowisko lidera Partii Pracy. Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 roku, wszedł do rządu wojennego Churchilla jako lord tajnej pieczęci, a następnie pełnił funkcję wicepremiera.
Premier Wielkiej Brytanii
Po zwycięstwie Partii Pracy w 1945 roku, Attlee przystąpił do realizacji ambitnych reform, w tym nacjonalizacji przemysłów kluczowych dla gospodarki oraz wprowadzenia publicznej służby zdrowia, znanej jako National Health Service. Pod jego rządami przyznano niepodległość Indiom, Cejlonowi i Birmie, co zainicjowało proces dekolonizacji.
Problemy gospodarcze i zakończenie kadencji
Pomimo reformatorskiego zapału, rząd Attlee zmagał się z poważnymi problemami gospodarczymi, w tym z wydatkami wojennymi i spadkiem eksportu. W 1951 roku, po przedterminowych wyborach, Partia Pracy straciła władzę na rzecz konserwatystów, a Attlee zakończył swoją kadencję jako premier.
Ostatnie lata
Attlee zrezygnował z mandatu w Izbie Gmin w 1955 roku, a w grudniu tego samego roku otrzymał tytuł hrabiego Attlee. Zmarł w 1967 roku na zapalenie płuc, a jego prochy pochowano w opactwie westminsterzkim.
Podsumowanie
- Urodziny: 3 stycznia 1883, Londyn.
- Premier: 1945-1951.
- Lider Partii Pracy: 1935-1955.
- Kluczowe reformy: nacjonalizacja przemysłu, publiczna służba zdrowia.
- Proces dekolonizacji: niepodległość Indii, Cejlonu, Birmy.
- Zmarł: 8 października 1967.
