W ostatnich dwóch miesiącach ceny masła rosły w zastraszającym tempie. Jeśli porównamy obecne ceny z ubiegłym rokiem, okazuje się, że za kostkę tego popularnego produktu płacimy aż o 30% więcej. Eksperci zastanawiają się, jakie dalsze wzrosty nas czekają oraz co stoi za tą sytuacją. Zbadaliśmy także, jak w ostatnich latach zmieniała się siła nabywcza, co przynosi zaskakujące wyniki.
CENY MASŁA NA RYNKU
Masło to jeden z podstawowych produktów w naszych codziennych zakupach, zwłaszcza przed świętami Bożego Narodzenia. Cena kostki tego popularnego smarowidła osiągnęła nowe szczyty, wahając się od 7 do 9 zł w dyskontach i hipermarketach. Zdarza się, że można upolować promocje, gdzie cena oscyluje w granicach 5-6 zł. Mimo to, w mniejszych sklepikach i na bazarkach ceny są jeszcze wyższe. Tak drastyczne wzrosty cen masła potwierdzają dane zebrane w punktach sprzedaży.
ANALIZA CEN I PRZYCZYNY WZROSTÓW
Z raportu przygotowanego przez Hiper-Com Poland, UCE RESEARCH oraz Grupę BLIX wynika, że w pierwszej połowie roku ceny masła rósł jedynie o 2%, co niemal nie dawało się zauważyć. W ostatnich miesiącach jednak wzrosty osiągnęły już wartości dwucyfrowe. W listopadzie cena masła wzrosła o 29% w porównaniu z rokiem ubiegłym, a w grudniu już przekroczyła 30%. Co przyczynia się do tych drastycznych wzrostów?
KRYZYS PODAŻY MLEKA
Ekonomista dr Tomasz Kopyściański z Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu podkreśla, że mamy do czynienia z kryzysem związanym z dostępnością mleka, które jest kluczowym surowcem do produkcji masła. Drastycznym spadkiem produkcji mleka obarczone są nie tylko państwa UE, ale także Nowa Zelandia, USA i Australia. Dodatkowo, mleko odtłuszczone, które powstaje przy produkcji masła, również straciło na wartości. W rezultacie wielu producentów zdecydowało się na produkcję serów, co wpłynęło na ograniczenie podaży masła przy jednoczesnym utrzymującym się popycie.
PERSPEKTYWY CEN I PORADY DLA KONSUMENTÓW
Eksperci przewidują, że w dyskontach ceny kostki masła mogą wkrótce przekroczyć 10 zł. Na razie widać nieliczne przypadki sprzedaży masła za tę kwotę, a przyszłość cen będzie ściśle związana ze wzrostem cen mleka oraz energii. Dr Krzysztof Łuczak z Grupy BLIX przewiduje, że cena 10 zł za kostkę masła jest realna już w pierwszej połowie 2025 roku. Dr Kopyściański dodaje, że zwiększony popyt przedświąteczny może jeszcze bardziej wpłynąć na cenę tego produktu.
SIŁA NABYWCZA POLAKÓW
Analizując siłę nabywczą Polaków, przyjąłem, że aktualna cena kostki masła wynosi średnio 8 zł, a średnie wynagrodzenie w trzecim kwartale 2023 roku wyniosło 8161,62 zł (brutto). Obecnie możemy kupić około 1 tys. 20 kostek masła, co jest znaczącym wzrostem w porównaniu do 905 kostek, które mogliśmy nabyć przed rokiem, gdy średnia pensja wyniosła 6246,13 zł. Ceny masła nie były wtedy znacznie niższe — średnio 6,90 zł.
W 2022 roku relacja wynagrodzenia do ceny masła była jeszcze gorsza. Przy wynagrodzeniu 6346,15 zł było nas stać tylko na 806 kostek, mimo że masło kosztowało wówczas 7,87 zł. Dla porównania, w 2015 roku Polak z wynagrodzeniem 3899,78 zł mógł zakupić 944 kostki, gdy kosztowało ono 4,13 zł.
W obliczu nadchodzących wzrostów cen, prognozy wskazują na możliwość stabilizacji lub niewielkich spadków w przyszłym roku. Jednak dalsze ceny będą determinowane przez czynniki globalne, takie jak ceny mleka oraz inflacja. Zdaniem ekspertów, konsumenci powinni uważniej przeglądać promocje w sklepach.
